Werkgevers vragen regelmatig aandacht voor de problematiek rondom alcohol- en drugsgebruik op de werkvloer. Op grond van de Arbeidsomstandighedenwet moeten werkgevers namelijk zorgen voor een veilige en gezonde werkomgeving. Werknemers die onder invloed van alcohol of drugs werken, vormen niet alleen een veiligheidsrisico voor zichzelf, maar ook voor hun collega's en de rest van de omgeving. Dergelijk gedrag hoort dus niet thuis op de werkvloer. Werkgevers hebben daarom een beroep gedaan op het mogelijk maken van het afnemen van alcohol- en drugstesten bij werknemers.

De vraag of de werkgever tijdens werktijd een alcohol- of drugstest mag uitvoeren kwam aan bod in het arrest Hyatt/Dirksz. Bij een van de medewerkers werden cocaïne sporen aangetroffen in een urine monster waarna deze medewerker op staande voet werd ontslagen. De urine werd aangeleverd op basis van het antidrugsbeleid van de werkgever. De medewerker ging beroep in en stelde dat het antidrugsbeleid van de werkgever een ontoelaatbare inbreuk maakt op haar persoonlijke levenssfeer. Is dat zo?

 

Als een alcohol- of drugstest wordt afgenomen, krijgt de werkgever inzicht in bijzondere gezondheidsgegevens van de werknemers. Hierbij komt de AVG om de hoek kijken, want het is niet toegestaan om bijzondere gezondheidsgegevens van werknemers zomaar te verwerken. Het is echter wel toegestaan om tijdens werktijd te controleren op het gebruik van alcohol en drugs, mits er sprake is van een wettelijke grondslag, een noodzakelijkheidsvereiste en daarnaast proportionele maatregelen getroffen worden om de inbreuk op privacy en andere grondrechten van de werknemer te minimaliseren.

 

Momenteel bestaat er in Nederland geen specifieke wetgeving omtrent het uitvoeren van alcohol- of drugstesten. Wetgeving over vervoer over de weg en luchtvaart vormt hierop een uitzondering. Het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid wil onderzoeken of voor meer sectoren een wettelijke grondslag gemaakt kan worden voor specifieke gevallen waarin een groot veiligheidsrisico bestaat ten aanzien van het gebruik van alcohol en drugs onder werknemers op de werkvloer.