De afkorting cao staat voor: collectieve arbeidsovereenkomst. 'Collectief' wil zeggen dat hij geldt voor alle werknemers in een hele bedrijfstak of in een bedrijf. Een cao wordt afgesloten door vakbonden en de werkgever of werkgeversorganisaties na cao-overleg. In dit overleg worden afspraken gemaakt tussen werknemers en werkgevers over arbeidsvoorwaarden.

Wat zijn arbeidsvoorwaarden?

Arbeidsvoorwaarden zijn het geheel van door de werkgever en werknemer overeengekomen voorwaarden. In het algemeen wordt er onderscheid gemaakt tussen primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden, al is het onderscheid niet altijd even duidelijk en zijn de meningen daarover verdeeld.

Primaire arbeidsvoorwaarden hebben in het algemeen betrekking op zaken waarover in de arbeidsovereenkomst altijd afspraken worden gemaakt en waaraan de wet minimumeisen stelt, zoals loon, arbeidsduur en vakantie(-dagen en-geld). Secundaire arbeidsvoorwaarden betreffen doorgaans aanvullende afspraken en kunnen op tal van zaken betrekking hebben – bijvoorbeeld pensioen, reiskostenvergoeding, opleidingsmogelijkheden en -vergoedingen, bijkomende beloning (dertiende maand, resultatendelingsregelingen, provisie, toeslagen), een auto van de zaak, een kinderopvangregeling en een ziektekostenverzekering. Arbeidsvoorwaarden zijn vaak financieel van aard, maar dat hoeft niet per se. Ook arbeidsvoorwaarden waarvan de waarde voor iedere individuele werknemer niet direct in geld is uit te drukken, kunnen hieronder vallen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan mogelijkheden om thuis (telewerken) of op flexibele tijden te werken, goede kantoorruimte, kantoorfruit, sport- en fitnessfaciliteiten, het bedrijfsrestaurant, een bedrijfscrèche, bedrijfsuitjes of regelingen om onbetaald verlof op te nemen (zoals een sabbatical). Omdat dit soort arbeidsvoorwaarden vooral gericht zijn op het bevorderen van het welzijn van de werknemer, worden ze soms ook wel aangeduid met de term tertiaire arbeidsvoorwaarden.

Door de uitbraak van het coronavirus heeft het cao-overleg afgelopen tijd helemaal stil gelegen. De gevolgen voor de financiële positie van bedrijven zijn zo onzeker en onvoorspelbaar dat steeds meer werkgevers besloten het overleg te onderbreken. Cao-besprekingen tussen werkgevers en werknemersorganisaties die zijn opgeschort, zijn onder andere Transavia, NS en het beroepsgoederenvervoer. Traditiegetrouw zouden voorgaande maanden gewoonlijk zeer drukke cao-maanden zijn met tientallen nieuwe cao’s. Als een afgelopen cao niet wordt vernieuwd, blijft de oude vooralsnog van kracht. AWVN spoort haar leden aan vooral wél in gesprek te blijven met vakbonden en andere werknemersvertegenwoordigers en daarin behoud van werkgelegenheid en gezondheid van het bedrijf centraal te stellen. Behoud van goede arbeidsverhoudingen is cruciaal om zo snel mogelijk de effecten van de crisis te boven te komen. Mogelijk kan op basis van toekomstscenario’s een gezamenlijke visie worden ontwikkeld. De gemiddelde in februari afgesproken loonstijging bedroeg 2,97 procent. De februari-cijfers hebben betrekking op een periode vóór de coronacrisis. Gezien de uitzonderlijke omstandigheden in de wereld houdt AWVN rekening met een daling van de gemiddelde loonafspraken in de komende tijd.